ՓՀԷԿ-երի «շնորհիվ» Տավուշի մարզի գետերն էլ են կանգնած վերացման եզրին

Փոքր ՀԷԿ-երն իսկապես որ չարիք են դարձել Հայաստանի գետային էկոհամակարգերի համար: Ս.թ. օգոստոսի 14-ին ՀԲՃ-ի անդամներով հերթական տեղազննումն էինք անցկացնում տարբեր ՓՀԷԿ-երի ջրընդունիչ կայաններում՝ այս անգամ Տավուշի մարզում: Արդյունքները ցավոք նույն են, ինչ որ նախորդ բոլոր դեպքերում. այսպես կոչված էկոլոգիական թողքը հիմնականում բացակայում էր, տեղադրված չէին ջրաչափական սարքեր, որպեսզի հնարավոր լիներ պարզել թե որքան ջուր է անցնում գետով, բացակայում էին ջրի հոսքն ավտոմատ կառավարող համակարգեր, ձկնուղիներն իրենցից ներկայացնում էին անիմաստ բետոնյա կառույցներ, որոնց միջով ձկներն ուղղակի չեն կարող անցնել, իսկ հաճախ էլ դրանք ամբողջովին չոր էին:

Մեր արձանագրած բոլոր խախտումներն ու դրանք փաստող լուսանկարները ներկայացրել ենք ՀՀ բնապահպանության նախարարություն՝ խնդրելով համապատասխան միջոցներ ձեռնարկել և տեղեկացնել հանրությանը դրանց արդյունքների վերաբերյալ.

2. Նույն գետի վրա «Քարեվարդ» ՍՊԸ-ի կողմից շահագործվող Խաչաղբյուր-1 ՓՀԷԿ-ի ջրընդունիչ կայանի ձկնուղին նույնպես ընդհանրապես չոր էր: Ահնհար էր պարզել էկոլոգիական թողքի քանակի համապատասխանությունը ջրօգտագործման թույլտվության պայմաններին:

3. Աղստև գետի Գետիկ վտակի վրա «Էյէնդիջի Սթայլ» ՍՊԸ-ի կողմից շահագործվող Գետիկ ՓՀԷԿ-4-ի ջրընդունիչ կայանի ձկնուղով չնայած ջուր անցնում էր, սակայն այն վերևի մասում փակված էր փայտի մեծ կտորով՝ ինչն անհնար էր դարձնում ձկների տեղաշարժը երկու ուղղություններով էլ: Այստեղ նույնպես հնարավոր չէր պարզել էկոլոգիական թողքի քանակի համապատասխանությունը ջրօգտագործման պայմաններին:

Մենք գտնում ենք, որ նախարարությունը պետք է շատ ավելի նախաձեռնող գտնվի և առաջարկի կառավարությանը միառժամանակ ձեռնպահ մնալ նոր ՓՀԷԿ-երի նախագծերի քննարկումից, քանի դեռ չեն գտնվել լուծումներ արդեն իսկ առաջ եկած խնդիրներին և չեն ընդունվել իսկապես էկոհամակարգային մոտեցումներ ապահովող օրենսդրական ակտեր, որոշումներ և չափորոշիչներ: Հակառակ դեպքում մենք հետագայում կբախվենք շատ ավելի լուրջ խնդիրների՝ ինչպես բնապահպանական, այնպես էլ սոցիալ-տնտեսական առումներով:

Մենք գտնում ենք, որ պետք է անհապաղ մշակել և ընդունել մասնագիտորեն հիմնավորված բնապահպանական նորմեր ու ինժեներա-տեխնիկական չափորոշիչներ, որից հետո նոր միայն մտածել նոր ՓՀԷԿ-երի կառուցման մասին: Իսկ բոլոր շահագործվող ՓՀԷԿ-երը պետք է իրենց գործունեությունը համապատասխանեցնեն այդ նոր նորմերին և չափորոշիչներին: