Ամուլսար․ միջազգային հեղինակավոր փորձագետների հաշվետվությունները
Երեք միջազգային հայտնի փորձագիտական կազմակերպություններ (Ավստրալիայից, ԱՄՆ-ից և Կանադայից)՝ ԱՄՆ-ում բնակվող մեր հայրենակից Հարութ Բրոնոզյանի պատվերով, ուսումնասիրել են Lydian International (Լիդիան) ընկերության կայքում առկա մեկ տասնյակից ավելի փաստաթղթեր և ներկայացրել են իրենց գնահատականներն ու եզրակացությունները Ամուլսարի ոսկու ծրագրի մի շարք էկոլոգիական ռիսկերի վերաբերյալ։
Ստորև ներկայացնում ենք այդ հաշվետվությունները․
6. ԱՄՓՈՓ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ԱՄՈՒԼՍԱՐԻ ՈՍԿՈՒ ՀԱՆՔԱՎԱՅՐԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ. Թթվային ապարների դրենաժի գոյացման պոտենցիալը և մակերեսային ու ստորգետնյա ջրերի վրա դրա ազդեցության գնահատականը – հունիսի 18, 2017թ – Բլու Միներալս Քընսալթընսի, Ավստրալիա
7․ Հայաստանում Լիդիանի Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի նախագիծը չունի պատշաճ բնապահպանական գնահատական, իսկ երկարատև թթվագոյացումը սպառնում է ջրի որակին. Ամփոփում և խորհուրդներ – Հուլիսի 24, 2017թ
8․ Response to Lydian review of Bronozian-commisioned reports: Final report – Report prepared by: Blue Minerals Consultancy, Buka Environmental, Clear Coast Consulting, Inc. October 2017
9․ Initial Comments on Lydian’s 2016 Sustainability Report for the Amulsar Project – Buka Environmental, 16 October 2017
10. Evaluation of Geochemical Characterization Results and Proposed Additional Studies for the Amulsar Project, Armenia – Buka Environmental, 30 October 2017
11․ Response to Lydian’s report: Further details of Lydian’s approach to adaptive management of ARD – 18 December 2017, Blue Minerals Consultancy, Buka Environmental, and Clear Coast Consulting
12. Amulsar Gold Project: Overview of Concerns with the Amulsar Gold Project, Potential Consequences, and Recommendations. Final Submission. – 10 January 2018
13. Amulsar Gold Project:Overview of Concerns with theAmulsar Gold Project, Potential Consequences, and Recommendations – January 2018
14. RESPONSE TO STATEMENTS BY LARRY BRECKENRIDGE OF GRE REGARDING AMULSAR GEOCHEMICAL CHARACTERISTICS – 13 February 2018
15. Reply to Lydian and GRE Statements Critical of Blue Minerals Consultancy ARD Assessment: Dr Roger Smart and Dr Andrea Gerson – 13 February 2018
16. Primary Concerns Regarding the Amulsar Gold Project – 16 May 2018
17․ Ամուլսարի ոսկու արդյունահանման ծրագրի վերաբերյալ հիմնական մտահոգությունները – 16․05․2018
18․ Միջազգային փորձագետները Ամուլսարի մասին – 20․05․2018
19․ Միջազգային փորձագետների հայտարարությունն Ամուլսար այցից հետո – 23․05․2018
20․ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ՄԵՐ ԳՈՐԾՈՒՂՄԱՆ ԵՎ ԱՄՈՒԼՍԱՐԻ ՈՍԿՈՒ ՆԱԽԱԳԾԻ ԿԱՐԵՎՈՐԱԳՈՒՅՆ ՌԻՍԿԵՐԻ ՄԱՍԻՆ - սեպտեմբեր 2018
Դրանք մասնավորապես առնչվում են հանքավայրի թթվային ապարների դրենաժի (ԹԱԴ) գոյացման պոտենցիալին և մակերեսային ու ստորգետնյա ջրերի վրա դրա ազդեցությանը, ջրաերկրաքիմիական խնդիրների գնահատմանը, ինչպես նաև աղտոտման ենթակա ջրերի մաքրման հարցերին։ Տեղեկացնենք նաև, որ այս վերլուծություններն արվել են այս ոլորտում տասնյակ տարիների գործնական փորձ ունեցող երեք տարբեր կազմակերպությունների PhD գիտական կոչում ունեցող գիտնականների կողմից։
Դրանցում գիտականորեն հիմնավորված ներկայացված են Լիդիանի վերոնշյալ փաստաթղթերում, ռիսկերի գնահատումներում և կառավարման պլաններում առկա բազմաթիվ թերություններ, բացթողումներ, միջազգային չափանիշներով անընդունելի մեթոդների կիրառման դեպքեր, հետազոտված նմուշների անբավարար քանակներ, սխալ եզրահանգումներ և ենթադրություններ, ընդհանրապես չգնահատված կամ նվազեցված ռիսկեր, ընկերության պատասխանատվության մեխանիզմների բացակայություն և այլ լրջագույն խնդիրներ։ Պարզվել է նաև, որ Լիդիանին դեռ անհրաժեշտ է կատարել մոտ երեք տասնյակ հանձնարարականներ և ուսումնասիրություններ, որոնցից մի մասը խոշոր են, խիստ ծախսատար և երկարաժամկետ։ Դրանք վերաբերում են կույտային տարրալվացման հարթակը աշխատանքային պլանով նախատեսված մակարդակին հասցնելուն, դատարկ ապարների լցակույտի աշխատանքային պլանին, երկրաքիմիական բնութագիրը և ԹԱԴ-ի կառավարումը աշխատանքային պլանով նախատեսված մակարդակին հասցնելուն, աղտոտվող ջրերի վնասազերծման համակարգերին և ջրային հաշվեկշռի համար կիրառված կանխատեսելի մոդելներին։
Այս ամենի ուսումնասիրման արդյունքում բոլոր չորս անկախ փորձագետները եկել են հետևյալ միասնական եզրահանգմանը․
«Ամուլսարի հանքի շահագործումը չի կարելի սկսել այնքան ժամանակ, քանի դեռ բաց մնացած էկոլոգիական բոլոր խնդիրները պատշաճ կերպով չեն ուսումնասիրվել անկախ մարմինների/խորհրդատուների կողմից։ Նրանց հայտնաբերած բացթողումները պետք է ներմուծվեն թթվային և մետաղ պարունակող դրենաժի կառավարման պլանի մեջ, որոնք կներառեն նաև թե կառավարության, թե ընկերության պատասխանատվություններն ու պարտականությունները»:
Հայկական բնապահպանական ճակատ (ՀԲՃ) քաղաքացիական նախաձեռնություն
Էլ. փոստ` armecofront@gmail.com
Մեկնաբանություն
Related Articles
